Je hebt slow food, slow gardening.. en ook slow drukwerk. Afgelopen maanden ben ik daar veel mee bezig geweest.
Slow drukwerk staat voor ambacht, kleinschalig, uniek, kwaliteit, maar helaas ook voor duur en intensief. Voor het festival Analog bedachten we een mooie mix van online en offline middelen en van slow en digitaal drukwerk. Een kijkje in de keuken over dit proces.
Digiflyer
Afgelopen jaren verdwenen veel drukkerijen en niet zonder rede: naast de vele online-uitingen stapten vrijwel iedereen over op digitale drukkers, zoals Flyeralarm, Virtual Printer, E-drukker enz..Als drukker kun je daar niet tegen op concurreren.
Om een gewoon flyertje of poster te drukken in hoge oplage kun je supergoedkoop bij hen terecht. De keuze is beperkt en logistiek is het afgebakend en het drukken duurt iets langer, want zo beetje alles wordt in het buitenland gedrukt. Net zoiets garnalen pellen in Marokko. En dan heb je een A5flyertje in een oplage van 10.000 stuks voor 145,-.
Maar ja, als kunstenaar of vormgever of als kunstinstelling wil je graag toch wat aparts. Speciaal papier en liefst ook in een aparte kleur….
De middelen
Elise Kommer en Niels Berk waren de vormgevers van alle middelen van Analog. Jong, super enthousiast, gedreven en fanatiek. Niet één festivalbeeld ontwierpen ze, maar drie verschillende! En zo rezen er drie verschillende posters, drie animatie- gifjes voor een advertentie, drie headers, drie verschillende festivaltasjes (waarvan de derde niet is gerealiseerd, omdat dit technisch heel lastig was). Voor de grote verspreiding lieten we wel een A5flyer digitaal drukken en dat combineerden we met producten gedrukt op de risograaf in beperkte oplage (flyers, krant, tentoonstellingsbordjes, infoflyer) en met zeefdrukken (posters, tasjes, banieren en zelf het Analoglogo op het raam).
Analog stond in het teken van analog en digitaal, dus zeefdrukten we zelf onze posters. Op prachtig mooi (gesponsord) papier, wel twee dagen werk… Alleen de film hiervoor uitdraaien, kostte al net zoveel als een A2 poster laten drukken. Dus je moet wel een beetje gek zijn om dit te doen. Een liefhebber zijn en net wat anders willen.
\
Risograaf A3
Toen kregen we een A3 risoprinter te leen voor het maken van de infoflyer, een stencilmachine die computer gestuurd is en die in een klik in twee kleuren kan drukken. Een geweldige speeltuin, maar peperduur. Per folder kwam het ongeveer op 25 cent. En dan moest het vouwteam nog aantreden om van een A3 tot A6 te vouwen.
Ideaal papier hiervoor is Romandruk het ouderwetse paperbackpapier. Heel slow te koop bij onze favoriete kleine papierhandelaar om de hoek: papierhandel Vierhout. Spannende kleuren overigens: paars en fluor-oranje.
Een voordeel bij het zelf drukken van de middelen is dat je het in direct in eigen beheer kan doen. Een nadeel is dat het handwerk is en dat er nog wel eens wat mis kan gaan! Zo bleek de infoflyer niet helemaal goed te zijn en werd er daarnaast her en der wat afgekeurd. Zodoende is er toch vrij veel opnieuw gedrukt. Dat kan dan natuurlijk wel weer direct.
Een ander voordeel is dat je gewoon kan beginnen. Zo had ik plotseling een week voordat de borrel voor het veertig jarig bestaan plaats zou vinden, het idee opgevat om een werkplaatskrant te maken. Vormgever ging aan de slag en beheerder Julian plopte op de dag 250 kranten uit de riso…nu alleen dat vouwen nog…
Informatie over de lezingen en presentaties drukten we snel en efficiënt op onze oude analoge riso’s af. Op bijzonder doorschijnend papier.
De riso is een geweldig apparaat en ook nog duurzaam met mastervellen van bananenbladeren en inkt op sojabasis, maar kan helaas niet opconcurreren als je gewoon een lading flyers nodig hebt. Ook zeefdrukken blijft handwerk. Voor iets bijzonders daar zijn ze beide technieken perfect voor! En zo vullen digitaal en analoog elkaar perfect aan. Het is niet langer of..of, maar en..en!
Met dank aan iedereen die meewerkte aan het realiseren van deze middelen.